Leczenie bolesnych brodawek sutkowych u kobiet karmiących piersią

Jedną z powszechnych trudności karmienia piersią stanowią bolesne brodawki sutkowe

Autor: dr J. Hower, pediatra z Niemiec, sierpień 2017

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią niemowląt przez pierwsze sześć miesięcy. Nie wszystkie kraje członkowskie i nie wszystkie matki stosują się do tego zalecenia. Jedną z powszechnych trudności karmienia piersią stanowią bolesne brodawki sutkowe. Badania wskazują, że złeułożenie lub przystawienie dziecka do piersi może prowadzić do uczucia bólu. Do tej pory opracowano wiele różnych interwencji mających na celu zmniejszenie bólu brodawek sutkowych.

W niniejszym przeglądzie piśmiennictwa oceniano skuteczność różnych interwencji terapeutycznych. W uwzględnionych badaniach wszystkie matki otrzymały instrukcje dotyczące prawidłowego układania i przystawiania dziecka do piersi w ramach rutynowej opieki poporodowej.

Wyniki badań:

Ocena wyników nie wykazała dowodów na skuteczność opatrunków z żelem glicerynowym lub osłonek piersi z lanoliną. W jednym z badań nie stwierdzono istotnych różnic w odczuwaniu bólu sutków pomiędzy kobietami stosującymi lanolinę, a tymi, które jej nie stosowały w okresie trzech, czterech i sześciu dni po interwencji terapeutycznej. Wykazano jednak mniejsze odczuwanie bólu sutków po upływie czterech/pięciu dni leczenia odciągniętym mlekiem matki. Ten korzystny efekt nie utrzymywał się jednak dłużej i już po sześciu/siedmiu dniach leczenia nie stwierdzano poprawy. Ostatecznie nie wykazano różnicy między leczeniem odciągniętym mlekiem matki a brakiem leczenia.

Po siedmiu dniach leczenia nie stwierdzono również różnicy w odczuwaniu bólu pomiędzy kobietami, stosującymi olejek pielęgnacyjny, a kobietami, które stosowały opatrunki z lanoliny.
Ogólne wyniki badań nie wykazały różnicy w odczuwaniu bólu brodawek sutkowych przez kobiety karmiące, porównując stosowanie opatrunków z żelem glicerynowym, osłonek piersi z lanoliną, samej lanoliny, odciągniętego mleka matczynego lub olejku pielęgnacyjnego.

Wnioski

Uzyskane wyniki badań nie pozwalają na określenie zaleceń postępowania opartych na dowodach naukowych dotyczących leczenia bólu brodawek sutkowych u kobiet karmiących piersią. Podsumowując, brak jednoznacznych dowodów na to, że którykolwiek z niniejszych sposobów leczenia miał wpływ na odczuwanie bólu.

Dennis, Cl, et al. Interventions for treating painful nipples among breastfeeding women, Cochrane Database, Syst Rev. 2014 Dec 15;(12):CD007366.

Komentarz

Szczególnie w pierwszych dwóch tygodniach karmienia piersią wrażliwość brodawek sutkowych lub ból piersi są częstą dolegliwością u matek karmiących. Utrzymujący się ból brodawek sutkowych jest jedną z głównych przyczyn zakończenia procesu karmienia piersią. 
Badanie przeprowadzone przez "Breast Feeding Centre of Western Australia" (Kent, 2015) wykazało, że najczęściej podejrzewaną przyczyną bólu sutka jest złe ułożenie lub przystawienie do piersi niemowlęcia, a następnie infekcje, anomalie podniebienia, płaskie brodawki, zapalenie sutka i skurcz naczyń (zjawisko Raynauda). 
Korekta ułożenia dziecka i techniki ssania (sposobu przystawienia do piersi) w pierwszym tygodniu po urodzeniu przyczynia się do dłuższego okresu karmienia piersią i zmniejszenia uczucia bólu piersi. Do bolesności brodawek sutkowych przyczyniają się  różnorakie czynniki.
Wczesna konsultacja i wsparcie matek karmiących piersią mogłyby nie tylko przyczynić się do zapobiegania bolesności brodawek sutkowych, ale także umożliwić wczesną interwencję terapeutyczną w celu uniknięcia przedwczesnego odstawienia dziecka od piersi. U większości kobiet ból sutków zmniejsza się po około siedmiu do dziesięciu dni po porodzie. Informowanie kobiet o tym fakcie może być użyteczną strategią wspomagającą matki w kontynuacji karmienia piersią.

Referencje:
Dennis, Cl et al. Interwencje w leczeniu bolesnych brodawek sutkowych wśród kobiet karmiących piersią. Cochrane Database Syst Rev 2014 Dec 15, 12: CD007366.
Kent, JC et al. Nipple Pain in Breastfeeding Mothers: Incidence, Causes and Treatments. Int J environ Res Public Health 2015, 12: 12247-12263.
Righard, L, Alade, MO. Technika ssania i jej wpływ na sukces karmienia piersią. Birth 1992, 19: 185-195.